Vaccinatie algemeen

Wat is een vaccin?
Een vaccin is een hulpmiddel voor het lichaam om zich te beschermen t.o.v. bepaalde virussen of bacteriën, die zonder die bescherming vaak dodelijk zijn.
Zo'n vaccin wordt gemaakt van een bepaalde hoeveelheid of delen van het desbetreffende virus of bacterie verantwoordelijk voor een bepaalde ziekte, doch deze virussen of bacteriën hebben vooraf grondige veranderingen ondergaan zodat ze niet meer gevaarlijk zijn.
Dit geldt voor elk vaccin zowel voor mens als dier.

Hoe werkt een vaccin?
Het vaccin wordt toegediend, met ander woorden: gewijzigde virussen/bacteriën komen het lichaam binnen. Ze veroorzaken geen ziekte, doch stimuleren de productie in het lichaam van beschermende bestanddelen, antistoffen genaamd. Deze antistoffen zijn specifiek, d.w.z. een vaccin met virus x dat verantwoordelijk is voor ziekte x, zal antistoffen in het lichaam doen ontstaan, zodat het dier/mens niet meer vatbaar is voor ziekte x, doch deze antistoffen x zullen het lichaam niet beschermen tegen ziekte y. De bescherming die door een vaccin wordt verkregen neemt af met de tijd en kan enkel gestimuleerd worden door een nieuwe vaccinatie, de rappel- of hervaccinatie.

Waarom is een vaccinatie zonder meer een must voor uw huisdier?
Zeker niet om de dierenartsenbeurs te spekken. Denk maar eens aan polio bij de mens: deze erge ziekte behoort in onze streken eindelijk tot het verleden dankzij doeltreffende vaccinatie van alle jonge kinderen. Zo ook met uw huisdier: de ziekten waartegen gevaccineerd wordt, zijn dodelijk voor uw huisdier, dus door een simpele prik kunt u alle narigheid voorkomen voor uw huisdier, uzelf en de huisdieren van anderen, want vaak zijn de ziekten uiterst besmettelijk.

Welke vaccins zijn wettelijk verplicht?
De normale vaccinaties zijn niet verplicht door de wet: u doet dit uit liefde voor uw dier om het allerlei narigheid te besparen, en om andermans dieren niet in gevaar te brengen.
Anders is het gesteld wanneer uw hond/kat op pension gaat tijdens uw vakantie: elk pension zal van u eisen dat uw dier correct gevaccineerd en ontwormd is, omdat het anders een gevaar voor zichzelf en de andere dieren in het pension is.
De enige wettelijke verplichte vaccinatie is het vaccin tegen rabiës=razernij=hondsdolheid, een zeer gevaarlijke ziekte voor alle warmbloedigen, inclusief de mens, met dodelijke afloop.
Meestal brengen honden/katten door middel van speeksel de infectie op de mens over. Daarom is enting van honden/katten, daar waar kans is op rabiës, van groot belang. Een aantal landen (ook België) is vrij van rabiës en wil dit ook blijven. Vandaar dat zij strenge eisen (quarantaine, enting gevolgd door bepaling van afweerstoffen in bloed) stellen aan de toelating van honden uit het buitenland. Andere landen stellen minder strenge eisen. Daarom is het belangrijk dat u, als u uw hond/kat  mee wilt nemen naar het buitenland, tijdig bij uw dierenarts informeert over de eisen. Belangrijk is ook dat een rabiës-enting door veel landen pas 30 dagen na enting als geldig wordt beschouwd. daarom is het belangrijk dat de vaccinatie 1 maand voor het vertrek wordt gegeven. Het voordeel is dat deze spuit 3 jaar geldig is.
Sinds maart 2016 is de rabiës vaccinatie in België niet meer verplicht.

Hoe wordt een vaccinatie toegediend?
Dit gebeurt heel simpel via een injectie. Het vaccin wordt onder de huid van het dier gespoten wat volstrekt pijnloos is. Enkel de koude van het vaccin (vaccins moeten bewaard worden in de koelkast) durft weleens reacties van het dier ontlokken.

Wordt een dier ziek van de vaccinatie?
In de regel niet. Een vaccin werkt immers alleen stimulerend op de afweer van het dier. Natuurlijk mag een vaccinatie nooit toegediend worden aan zieke of verzwakte dieren.
 Soms vertoont het gevaccineerde dier een zogenaamde enteractie een aantal dagen na de vaccinatie, wat zich uit in koorts en wat algemeen ziek zijn. Dit is van voorbijgaande aard.
 
Enkele vragen over vaccinaties in het algemeen
  1) Mag een vaccinatie op gelijk welk tijdstip gegeven worden?
Neen, er zijn enkele voorwaarden.
Ten eerste: het dier moet in goede conditie verkeren, dus mag absoluut niet ziek zijn. Een vaccinatie vergt immers een actieve afweer van het lichaam om antistoffen te kunnen produceren tegen de ziektekiemen.
Een ziek dier heeft ofwel een verzwakte afweer, of de afweer is actief ten opzichte van de ziektekiemen die het dier nu ziek maken. Dan een vaccin toedienen  is een zware belasting voor de afweer die toch al volop aan het 'vechten' is: ofwel wordt het dier dan nog zieker, ofwel slaat het vaccin niet aan, en is het dier ondanks de vaccinatie nog niet beschermd.
Ten tweede: de leeftijd
Een pupje of kitten enten voor de leeftijd van 6 weken heeft geen zin. Immers zulke jonge diertjes krijgen antistoffen van het moederdier mee, via de moederkoek en/of moedermelk. Wanneer men een vaccin toedient, wanneer er zulke antistoffen (maternale antistoffen) circuleren in het lichaam van zo'n jong ding, zullen de antistoffen het vaccin vernietigen, zodat het diertje geen bescherming zal krijgen van het vaccin. De maternale antistoffen verdwijnen langzaam uit het lichaam van het pupje/kitten. De leeftijd waarop deze verdwenen zijn varieert: tussen de 6 en 12 weken leeftijd zijn de maternale antistoffen verdwenen, en pas dan zal de vaccinatie nuttig werk doen.
Het probleem is dat je niet aan het diertje kan zien (behalve via een vrij duur bloedonderzoek, wat zelden gedaan wordt) of de maternale antistoffen verdwenen zijn : bij het éne diertje is dat inderdaad op 6 weken, bij het andere diertje is dit op 12 weken leeftijd. En daarom moeten jonge diertjes minstens 2x gevaccineerd worden: de zogenaamde baby-enting en de rappelvaccinatie. Bij kittens wordt dit op 9 en 12 weken gedaan, bij pups op 6,9 en 12 weken.

  2) Geeft een baby-enting een volledige bescherming?
Neen, en wel om de reden besproken in vraag 1. Daarom moet je als eigenaar toch nog zeer voorzichtig zijn met je pupje/kitten. Kittens hou je best binnenshuis, zodat ze geen contact kan krijgen met andere katten of uitwerpselen van andere katten. Zelf blijf je best ook uit de buurt van andere katten, zeker wanneer je niets over hun gezondheid weet.
Pups mogen niet op hondenweiden waar een grote concentratie honden (en uitwerpselen!) is. Bij het buitenshuis wandelen goed opletten dat de pup niet snuffelt aan uitwerpselen en/of plasjes van andere honden. Neem zelf ook de nodige voorzichtigheid en hygiëne in acht wanneer je contact gehad hebt met andere honden, vooraleer je je pup manipuleert. Deze voorzichtigheid hanteer je tot je pup/kitten de rappelvaccinatie heeft gehad op 12 weken leeftijd. Het baby-vaccin geeft bescherming ,maar slechts gedeeltelijk.